Chương trình can thiệp và trẻ tự kỷ

Hiện tại, Cơ sở can thiệp trẻ tự kỷ thuộc Trung tâm Tâm lý học ứng dụng Sông phố đang hỗ trợ và can thiệp cho các bé mắc chứng rối loạn phổ tự kỷ, rối loạn ngôn ngữ, chậm phát triển ngôn ngữ, chậm phát triển trí tuệ....., có độ tuổi từ 3 đến11 tuổi, được chia làm 3 lớp : Can thiêp sớm I, Can thiệp sớm II và lớp Kỹ năng sống & Tiền học đường.

Các bé đến đăng kí theo học tại trung tâm theo hình thức can thiệp bán trú hoặc theo buổi, theo giờ, ngoài giờ; có sự can thiệp hỗ trợ, chăm sóc và giám sát của các chuyên viên can thiệp có trình độ chuyên môn, tốt nghiệp từ bậc cử nhân Đại học trở lên về các chuyên nghànhh: Tâm lý giáo dục, Sư phạm mầm non, giáo dục đặc biệt , công tác xã hội,...

Mục tiêu Can thiêp và Chăm sóc trẻ:

•    Về Can thiệp
-    Giúp bé phát triển về nhận thức và ngôn ngữ trong khả năng hiện có của bé.
-    Giúp bé điều chỉnh hành vi, hiểu biết những qui luật trong xã hội bằng các biện pháp giáo dục nhằm tạo nền tảng cho bé hòa nhập tốt.
-    Giúp bé có khả năng giao tiếp tốt, tạo tiền đề cho mọi người hiểu bé, bé hiểu mọi người để tăng cường khả năng hòa nhập và ổn định tâm lý cho bé.
-    Ứng dụng mọi hình thức giáo dục trong chương trình can thiệp sớm để đạt hiệu quả cao trong việc phát triển về mọi mặt cho bé, nhất là về mặt ngôn ngữ : can thiệp càng sớm càng tốt.
-    Giúp các trẻ có khó khăn trong học tập có thể tiếp thu chương trình học tiểu học một cách nhẹ nhàng và có hiệu quả bằng chương trình học theo sát chương trình tiểu học nhưng theo một phương pháp đặc thù riêng phù hợp từng trẻ.

•    Về  Chăm sóc
-    Giúp trẻ phát triển về thể chất thông qua chế độ dinh dưỡng, chế độ sinh hoạt hợp lý.
-    Thành lập thời gian biểu và xây dựng thực đơn phong phú, khoa học phù hợp tâm sinh lý trẻ.
-    Giúp trẻ thay đổi chế độ ăn, cách ăn đúng đắn phù hợp lứa tuổi.

Phương pháp :

-    Sử dụng kết hợp hài hòa các phương pháp cho thật phù hợp với khả năng hiện có của trẻ.
-    Vận dụng linh hoạt và đa dạng các phương pháp VBMAP, PEP3, ABSS2, phương pháp tâm vận vận động, các hoạt động âm nhạc, nghệ thuật….

Nguyên tắc :
-   Kích thích, Phát huy mọi khả năng của trẻ, không để nó biến mất, mai một vì không được tác động.
-    Tạo điều kiện cho trẻ dù ở độ tuổi nào cũng tự độc lập trong phát triển tư duy dưới mọi hình thức hoạt động vui chơi, học tập.

Qui trình can thiệp : Là một qui trình khép kín và là một chu kỳ được lặp lại trong suốt quá trình giáo dục trẻ, bao gồm 4 bước :

1.    Bước 1: Đánh giá

-    Đánh giá theo bản đánh giá PEP 3, VBMAP, ABSS2, bản đánh giá trẻ tự kỷ (về các mặt nhận thức, nhận biết ngôn ngữ, diễn đạt ngôn ngữ, vận động thô, vận động tinh…), bản đánh giá khả năng học tập của trẻ….để tìm ra khả năng hiện có cũng như những vấn đề khó khăn trẻ đang gặp phải.
-    Mục tiêu chính của việc đánh giá là xác định mốc cụ thể của từng mặt phát triển của trẻ để đưa ra một chương trình (kế hoạch) giáo dục cá nhân phù hợp cho từng trẻ.

Một buổi đánh giá trẻ tại SPAP

2.    Bước 2: Xây dựng kế hoạch can thiệp cá nhân (KHCTCN)

-    Dựa vào đánh giá ban đầu, Trung tâm sẽ xác định độ tuổi phát triển (tuổi trí tuệ) của trẻ theo từng mặt cụ thể (tương đối). Từ đó, Chuyên viên can thiệp sẽ chọn mốc phù hợp cho từng kỹ năng cụ thể để bắt đầu kế hoạch dạy cho bé theo hệ thống từ dễ đến khó.
-    KHCTCN là một chương trình dạy cho trẻ các kỹ năng về nhận thức, nhận biết ngôn ngữ, diễn dạt và phát triển ngôn ngữ, vận động tinh, vận động thô…được thực hiện trong thời gian 3 tháng.
-    Riêng đối với trẻ bắt đầu chuẩn bị vào học chương trình tiểu học thì KHCTCN tập trung chủ yếu phương pháp giáo dục Tiền học đường, tập trung vào các môn Toán, Tiếng Việt và các kỹ năng cần thiết hỗ trợ cho việc tiếp thu kiến thức bộ môn, giúp trẻ tiếp thu dễ dàng và tự mình tư duy giải quyết bài tập dựa trên kiến thức có sẵn. 
 

 •    Tiếng Việt :

 Được rèn luyện theo các kỹ năng Nghe, Đọc , Nói, Viết.
+ Nghe : luyện tai nghe, phân biệt âm thanh, phân biệt âm vị (các từ giống, khác nhau)
+ Đọc : đọc to, rõ, đọc và trả lời câu hỏi về nội dung bài đọc.
+ Nói : tập diễn đạt, kể chuyện, trao đổi ý tưởng và đối thoại về nội dung bài đọc, truyện kể, tranh minh họa….
+ Viết : rèn chữ, viết chữ đậm, viết tập làm văn, làm bài tâp luyện từ và câu.

•    Toán :
+ Làm toán số theo cách phản xạ, tư duy và trí nhớ.
+ Tập làm toán miệng bằng tính nhẩm, tư duy lý luận.
+ Làm toán đố  (toán có lời) có suy luận, so sánh, tổng hợp, hiểu cặn kẽ đề bài.

•    Các kỹ năng khác :
+ Những bài tập phát triển vận động thô như cắt dán, nặn, tô màu, xâu hạt, ráp hình…giúp các ngón tay linh hoạt hỗ trợ cho việc viết.
+ Phát triển năng khiếu hội họa, ca hát…để giúp trẻ phát huy hết khả năng của mình.
+ Những bài tập phát triển tư duy, suy luận, so sánh…hỗ trợ cho việc học toán.
+ Những trò chơi vận động như: Đuổi bắt, tập múa,  đóng kịch, trình bày (đơn giản), phản ánh sinh hoạt….giúp trẻ linh hoạt, tăng khả năng diễn đạt tốt, cung cấp vốn từ, mẫu câu…hỗ trợ cho môn Tiếng Việt và tác động tốt đến khả năng ngôn ngữ.

3.   Bước 3: Thực hiện KHCTCN

-    Kết hợp các phương pháp, biện pháp một cách khoa học, linh hoạt, có hệ thống cho phù hợp khả năng, đặc điểm của từng trẻ.
-    Sử dụng nhiều hình thức, nhiều hoạt động khác nhau để giúp bé tiếp thu các bài tập một cách tự nhiên, thoải mái, có sáng tạo.
-    Kết hợp những kiến thức chuyên môn về tâm lý học, y học, giáo dục học, ngôn ngữ học …được tư vấn, trao đổi từ các nhà chuyên môn trong quá trình dạy.

4.    Bước 4 : Lượng giá cuối giai đoạn

-    Trong quá trình thực hiện KHCTCN, Trung tâm luôn có sự theo dõi sự tiếp thu của bé để có sự bổ sung, điều chỉnh kịp thời nhằm đạt hiệu quả cao nhất.
-    Sau 3 tháng thực hiện KHCTCN, Trung tâm sẽ lượng giá kết quả trên trẻ, xác định khả năng của trẻ tại thời điểm đó. Nếu trẻ đạt được kết quả tốt thì bé đã vượt qua một giai đoạn mới của độ tuổi trí tuệ. Nếu bé chưa đạt thì nguyên nhân từ đâu. Từ đó rút kinh nghiệm cho việc xây dựng KHCTCN tiếp theo.
-    Kết quả lượng giá sẽ giúp Trung tâm đưa ra một kế hoạch mới phù hợp hơn, với các biện pháp tác động tích cực hơn.
-    Kết quả sẽ được đưa lên Sơ đồ theo dõi để có cách nhìn tổng thể về sự phát triển toàn diện của trẻ.
-    Sau phần lượng giá, qui trình can thiệp lại bước sang một chu kỳ mới với những kỹ năng ở giai đoạn độ tuổi tiếp theo. Và cứ thế đến khi trẻ có thể vững vàng tham gia hòa nhập ở trường bình thường.
-    Đối với trẻ chưa đủ khả năng hòa nhập, Trung tâm vẫn có chương trình giảng dạy phù hợp với mức độ phát triển của trẻ, dựa trên chương trình giáo dục mầm non và tiểu học của Bộ giáo dục nhưng được chia thành từng bước nhỏ.

Chương trình “LỄ RA TRƯỜNG” cho các bé

Hình thức can thiệp : Hình thức Nhóm & hình thức Cá nhân

Chương trình giảng dạy tại trung tâm được kết hợp chặt chẽ  bằng hai hình thức học nhóm và học cá nhân. Hai hình thức này phải được kết hợp thường xuyên và cùng lúc mới tạo được hiệu quả tốt nhất cho bé.

-    Hình thức Nhóm :

Chương trình được phân bố đều đặn từng ngày trong tuần bao gồm các môn học như Âm nhạc, Toán, Tiếng Việt, Làm quen chữ cái, Thể dục, Tìm hiểu môi trường xung quanh, Tạo hình tùy thuộc vào từng nhóm khác nhau. Trong đó bộ môn Ngôn ngữ được thực hiện hàng ngày. Ngoài các môn học còn có các hoạt động hỗ trợ như tâm vận động, hoạt động âm nhạc, chơi cát, chơi nước, đóng kịch, phản ánh sinh hoạt. Ngoài ra còn có những giờ rèn luyện kỹ năng sống bao gồm Kỹ năng tự phục vụ, Bảo vệ an toàn, Lễ giáo, Kích thích giác quan, Điều chỉnh hành vi.

Hình thức can thiệp nhóm tại SPAP

-    Hình thức Cá nhân :

Được thực hiện hàng ngày với hình thức 1 -1 (một cô – một trò). Đây là hình thức thực hiện KHCTCN riêng cho từng trẻ. Hình thức này đem lại hiệu quả rất tốt cho quá trình can thiệp trẻ tại trung tâm

Hình thức Can thiệp cá nhân tại SPAP

·         Ngoài thời gian can thiệp tại trung tâm, hàng tháng các bé sẽ được đội ngũ thầy cô, nhân viên của Trung tâm tổ chức cho các bé đi dã ngoại ở các địa điểm vui chơi, mua sắm như: Bửu Long, Loter mark, hồ bơi.... mục đích nhằm tăng cường nhận thức, tương tác xã hội, hỗ trợ các bé phát triển hơn để có khả năng tương tác với mọi người.

·         Ngoài ra, cứ định kỳ 3 tháng Trung tâm SPAP sẽ tổ chức họp Phụ huynh 1 lần nhằm trao đổi về tình hình học tập, vui chơi và phát triển của bé, đồng thời lắng nghe những chia sẻ, đóng góp của phụ huynh về tình hình can thiệp của con em mình.

Hoạt động dã ngoại tại SPAP

Kết luận :

-    Toàn bộ nội dung chương trình và các hoạt động đều nhằm rèn luyện về khả năng nhận thức, nhận biết ngôn ngữ và phát triển ngôn ngữ, nhận thức cho trẻ.
-    Nội dung chương trình và KHCTCN thường xuyên được trao đổi, thông tin đến phụ huyng qua các hình thức Sổ liên lạc hàng ngày và KHCTCN ngắn hạn (theo tuần) và dài hạn( cho 3 tháng), Sơ đồ theo dõi sự phát triển của các bé.
-    Qua quá trình đánh giá, trẻ sẽ được theo dõi và phát hiện các hạn chế của bản thân, từ đó có mục tiêu can thiệp và hỗ trợ riêng cho trẻ về các mặt hạn chế đó.

 -    Vì tự kỷ và các rối loạn tâm lý không phải là bệnh, vì vậy cần phải được hiểu và can thiệp, hỗ trợ, trị liệu trong một thời gian tương đối dài nên cần phải có sự phối – kết hợp thường xuyên, chặt chẽ giữa gia đình và Trung tâm để bé có cơ hội được hỗ trợ, phát triển sớm và tốt nhất.

·         Tại SPAP, các tiến trình can thiệp và sự phát triển của bé là vấn đề đặc biệt được quan tâm; vì vậy có một đội ngũ chuyên viên đánh giá, tư vấn chuyên môn luôn có mặt tại  Trung tâm để tiếp xúc và tư vấn, hỗ trợ chuyên môn cho các chuyên viên can thiệp. Đồng thời, có bộ phận Chăm sóc khách hành với các chuyên viên tâm lý, Công tác xã hội luôn sẵn sàng lắng nghe, trao đổi mọi chia sẻ của quý bậc phụ huynh và quý khách hàng để ghi nhận và đưa ra những giải pháp hỗ trợ hiệu quả nhất.

Thông tin liên hệ bộ phận Chăm sóc khách hàng tại SPAP: 

Địa chỉ: 819 Nguyễn Ái Quốc, tổ 3, Kp1, phường Tân Hiệp, thành phố Biên Hòa, tỉnh Đồng Nai

Điện thoại: 0917.211.204      

Email: lienhe@songphopsy.org 

Fax: 02513.857.036                                        

Website: www.songphopsy.org