GIÁO DỤC GIỚI TÍNH CHO TRẺ RỐI LOẠN PHÁT TRIỂN.

Nên hay không giáo dục giới tính cho trẻ tự kỷ?

Rối loạn phổ tự kỷ làm cho trẻ rất khó khăn trong việc giao tiếp, tương tác xã hội, nên sự phát triển về nhận thức, tâm lý, xã hội và các mối quan hệ xã hội của trẻ rất hạn chế. Chính vì vậy, trẻ tự kỷ có nguy cơ bị lạm dụng tình dục rất lớn. Các bậc cha mẹ hãy bảo vệ con của mình bằng việc giáo dục giới tính sớm cho trẻ để trẻ nhận thức về giới tính và biết cách bảo vệ mình an toàn tránh các tai nạn tình dục.
 

Sự cần thiết phải giáo dục giới tính cho trẻ tự kỷ.

Theo số liệu từ Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội, trong 5 năm từ 2011 đến 2015, cả nước có 5.300 vụ xâm hại tình dục trẻ em. Tính trung bình, cứ 8 giờ trôi qua lại có một trẻ em Việt Nam bị xâm hại, trẻ tự kỷ bị lạm dụng rất cao nam 30%, nữ 50 - 80% bởi vì trẻ có kĩ năng xã hội hạn chế và trí tuệ phát triển kém, kĩ năng giao tiếp giới hạn nên việc hiểu biết các thông tin rất hạn chế, khó để tiếp cận thông tin chính xác nên nguy cơ bị lạm dụng rất cao.

Mặc dù trẻ tự kỷ có nhận thức, trí tuệ, giao tiếp xã hội kém nhưng sự phát triển về thể chất, phát triển các cơ quan sinh dục hoàn toàn bình thường nên trẻ tự kỷ vẫn có giai đoạn dậy thì cùng thời điểm với trẻ phát triển bình thường, trẻ vẫn có những ham muốn tình dục giống như những trẻ khác, mặc dù vậy khi đến tuổi dậy thì hành vi của trẻ có thể tệ đi hoặc ổn định hơn nhưng khả năng nhận thức, kĩ năng xã hội kém nên trẻ tự kỷ không biết cách thể hiện các ham muốn một cách phù hợp, không hiểu các nguyên tắc, các chuẩn mực xã hội được làm hay không được làm, ở đâu, với ai...khiến cho trẻ tự kỷ thường bị kì thị, cô lập, xa lánh.
Ở nước ta lĩnh vực giới tính và an toàn tình dục thường ít được giáo dục rộng rãi, thường được giáo dục bằng những nghĩa bóng, nói giảm, nói tránh và thường được miêu tả không thực tế với quan điểm không nên “vẽ đường cho hươu chạy”, nhưng trẻ tự kỷ chỉ hiểu được nghĩa đen và cách quan sát trực quan, vì vậy trẻ càng không hiểu các thông tin để biết về giới tính, làm cho các thông tin thiếu tính chính xác. Chúng ta biết về giới tính, có những kiến thức về giới tính thông thường theo con đường giao tiếp, thu thập thông tin phần lớn là với người cùng tuổi hay bạn bè của chúng ta, nhưng trẻ tự kỷ khó khăn trong việc thiết lập các mối quan hệ xã hội, khó kết bạn và điều này làm cho trẻ có ít hoặc không có bạn bè, làm cho trẻ bị giới hạn số người có khả năng giao tiếp để thu thập thông tin về các vấn đề giới tính. Giáo dục giới tính cho trẻ tự kỷ bằng cách nào? Trẻ tự kỷ nên tìm hiểu sự thật về con người, giới tính, sinh sản, và các bệnh lây truyền qua đường tình dục vì đó là quyền cơ bản của con người. Các bậc cha mẹ hãy bảo vệ con của mình bằng việc giáo dục giới tính sớm cho trẻ để trẻ nhận thức về giới tính và biết cách bảo vệ mình an toàn tránh các tai nạn tình dục.
 

Hãy giáo dục giới tính cho trẻ khi còn nhỏ.

Có thể chúng ta đều nghĩ rằng độ tuổi lên 3 là quá sớm để giáo dục giới tính, nhưng sự phát triển bình thường của trẻ từ 2 đến 3 tuổi trẻ đã bắt đầu khám phá cơ thể, nghịch bộ phận sinh dục, thích đụng chạm và được đụng chạm. Vì thế hãy bắt đầu giáo dục con bằng việc hãy dạy con nhận biết tên các bộ phận cơ thể bắt đầu từ những bộ phận mắt, mũi, miệng, chân, tay... và không né tránh dạy con về các bộ phận sinh dục, khi dạy con hãy gọi tên chính xác bộ phận sinh dục là “dương vật” hay “âm đạo”. Đó là tên chính xác mà trẻ cần biết nếu như có ai đó xâm phạm khu vực ấy không nên gọi những tên ngộ nghĩnh, tên tránh con chim hay con bướm, bởi vì trẻ tự kỷ không hiểu nghĩa bóng, ẩn dụ, ví von mà trẻ chỉ hiểu đúng nghĩa đen. Khi ấy trẻ mới tự ý thức
được chuyện đang xảy ra. Cho trẻ nhận biết giới tính ngay từ nhỏ bằng cách hình thành cho con những hành vi, thói quen về giới tính của mình, con trai hãy mặc quần áo, cắt tóc, đứng khi đi tiểu, sử dụng nhà vệ sinh theo giới tính nam, con gái mặc quần áo, để tóc, ngồi khi đi tiểu, sử dụng nhà vệ sinh theo giới tính nữ.
 

Hãy dạy cho con khái niệm riêng tư và công cộng.

Riêng tư và công cộng trong giáo dục giới tính liên quan đến những bộ phận cơ thể, những nơi và những hành vi mà trẻ làm ở những nơi đó, một khi bạn đã dạy khái niệm các bộ phận cơ thể, nơi chốn và hành vi riêng tư hay công cộng là bạn đã đặt nền móng cho việc giảng dạy sự cho phép, giới tính và luật lệ. Hãy cho trẻ mặc đồ lót khi còn nhỏ điều này không chỉ giúp trẻ giữ gìn vệ sinh mà còn giúp trẻ nhận biết đó là vùng riêng tư, vùng đặc biệt giúp cha mẹ có thể dạy con về giới tính dễ dàng hơn khi trẻ ở giai đoạn lớn hơn. Vùng mặc đồ lót là vùng riêng tư, vùng đặc biệt của trẻ không phải của ai khác, chỉ khi đặc biệt như khi khám bệnh, vệ
sinh mới cho phép người có trách nhiệm chạm vào.

Hình minh họa - nguồn internet.

Một nơi riêng tư là nơi rất riêng của trẻ, ví dụ như phòng ngủ với màn và cửa đóng kín, không ai khác được phép ở nơi riêng tư của bạn trừ khi bạn cho phép họ, các bộ phận cá nhân của cơ thể có thể được chạm vào khi chúng ta ở trong một nơi riêng tư như trong phòng ngủ, phòng tắm đã được đóng kín cửa ví dụ như thủ dâm. Các bộ phận công cộng của cơ thể có thể được chạm vào khi chúng ta ở những nơi công cộng ví dụ như nắm tay ở công viên, nhưng trước khi chạm vào ai điều quan trọng là xin phép. Không ai được phép xâm hại người khác đặc biệt là vùng riêng tư, hãy dạy con báo
cho cha mẹ biết nếu có ai đó chạm vào và làm con sợ.
 

Hãy dạy con quy tắc 4 vòng tròn.

Quy tắc 4 vòng tròn nêu rõ các mức hành vi và mức quan hệ nào được làm với trẻ và hành vi nào không nên làm, với cha mẹ có thể được ôm. Ông bà nội, ngoại, anh chị em ruột được khoác tay. Còn những người họ hàng thân quen chỉ được bắt tay. Người lạ đến gần hãy xua tay.

Hình minh họa - nguồn internet.
 

Hãy sử dụng hình ảnh để giáo dục giới tính cho trẻ

Trẻ tự kỷ rất khó khăn để nghe chúng ta trình bày các khái niệm dài dòng bằng lời nói, bằng những câu hỏi vì thế hãy sử dụng những hình ảnh tùy vào độ tuổi và sự hiểu biết của trẻ để huấn luyện cho trẻ những gì nên làm và không nên làm, lặp đi lặp lại lời nói đi kèm với hình ảnh để trẻ hiểu và thực hiện. Giáo dục giới tính không phải là vấn đề đơn giản đối với bất kì ai, và nó sẽ còn khó khăn hơn cho người tự kỷ. Vì thế hãy thật kiên nhẫn và hiểu biết với trẻ, hãy cẩn thận về lời nói, hành vi và có sự thống nhất để sự chuyển tiếp từ người lớn sang trẻ dễ dàng hơn.

NGUYỄN MINH TRÂM - TRƯỞNG BP ĐÁNH GIÁ TT SÔNG PHỐ.